Wat als scholieren het voor het zeggen hadden in het onderwijs? Dan staan mentaal welbevinden, de manier van lesgeven, racisme, kansarmoede en wat we leren zonder twijfel bovenaan. Meer dan 20.000 scholieren vertelden ons wat volgens hen prioriteit moet krijgen. We toetsten de Scholierenstem af aan de beleidsnota voor Onderwijs & Vorming 2024-2029.

Wat zegt de minister over de manier van lesgeven? Wat vinden scholieren?

Op 15 november 2024 presenteerde ook minister Zuhal Demir haar plannen voor de komende vijf jaar. Ze deed dat in de nieuwe beleidsnota Onderwijs. De scholieren van de Vlaamse Scholierenkoepel legden haar beleidsnota naast onze vijf prioriteiten. Want hoe wordt er eigenlijk gesproken over de thema’s waar scholieren écht van wakker liggen? Wat lezen we terug? En minstens even belangrijk: wat missen we nog? Op deze pagina focussen we daarbij op het thema racisme op school.

‍

Meer thema's?

‍

Racisme: onzichtbaar in de beleidsnota

Racisme op school is voor scholieren één van de grootste zorgen. 18% van de scholieren maakte het al mee. Wie ermee geconfronteerd wordt, voelt zich vaak onveilig en niet gehoord. Daarom verwachten scholieren concrete actie: verplichte vormingen voor leerkrachten, duidelijke regels rond racisme in schoolreglementen en meer steun voor organisaties die expertise hebben over racisme in onderwijscontext. Want stilzwijgen over racisme maakt het probleem niet kleiner, wel groter.

‍

Wat we lezen (of net niet)?

We vinden het woord racisme helaas nergens terug in de beleidsnota. Volgens de beleidsnota zal er de komende vijf jaar geen aandacht naar racisme gaan.

‍

Wat vinden scholieren?

Scholieren over racisme op school‍

• In ons memorandum stellen we vast dat 18% van de scholieren al racisme op school heeft ervaren. In de meeste gevallen zijn dat traumatische ervaringen en beïnvloedt dat hun mentaal welzijn en leerprestaties.
  • De meest pijnlijke situaties zijn er als de leerkracht het pesten ziet en niet ingrijpt.
  • Leerkrachten staan soms machteloos omdat ze niet goed weten hoe ze moeten reageren op racisme en zich niet altijd bewust zijn van de mate waarin dit verschilt van pestgedrag.
• Scholieren willen dat hun leerkrachten leren omgaan met racisme tussen leerlingen en opkomen voor de slachtoffers.
  • Door hen bewust te maken van de impact van racisme en hen tools te geven om dit gedrag aan te pakken, kunnen leerkrachten een veilige en inclusieve omgeving creëren voor alle leerlingen. 
• De onzekerheid van wat er op de klassenraad gezegd wordt, weegt ook zwaar bij scholieren.
  • Hoewel leerkrachten het beste voorhebben met al hun leerlingen, krijgen leerlingen door onbewuste vooroordelen niet altijd het juiste studieadvies.
  • Het is belangrijk om leerkrachten bewust te maken van de vooroordelen en verwachtingen die spelen.
  • Daarnaast is het noodzakelijk om hen te informeren over racisme en hen te leren hoe ze leerlingen kunnen ondersteunen zonder ze te stigmatiseren.

‍

Wat vinden we goed? Wat raden we aan? Welke vragen hebben we?

Wat raden we aan?

• Zet in op middenveldorganisaties die werken rond racisme in het secundair onderwijs.
• Professionaliseer leerkrachten (in opleiding) rond het thema ‘racisme’, zodat schoolteams beter weten hoe ze het best kunnen omgaan met racisme op school.
• Zet onderwijsverstrekkers en hun scholen aan om in hun schoolcontract/schoolreglement duidelijke en strenge sancties voor racistisch gedrag op te nemen.
• Geef scholieren het recht om aanwezig te kunnen zijn op hun klassenraden. Zo is er transparantie en kunnen onbewuste vooroordelen bij leerkrachten voorkomen worden.

‍

Meer lezen?

‍