6 kenmerken van een sterke onderwijsinspectie

De kwaliteit van bedrijven en diensten wordt consequent samen met klanten of gebruikers onderzocht. Dan kan onderwijs toch niet achterblijven? Leerlingen zien taken weggelegd voor zowel de school als de onderwijsinspectie om hen als 'klanten' van de school te betrekken bij de onderwijskwaliteit.

Naast de school zelf, heeft de onderwijsinspectie ook een belangrijke rol in het bewaken van kwaliteit. De inspectie onderzoekt tijdens een doorlichting of een school ‘goed werk levert’. En hoe die inspectie te werk gaat, is in volle verandering. Hoewel die inspectie voor leerlingen een grote onbekende is, hebben ze wel duidelijke verwachtingen van die inspectie.

Hoe kijken leerlingen nu naar de inspectie?

‘Een inspectie is echt broodnodig’

Over één ding zijn leerlingen het gloeiend eens: een onafhankelijke kwaliteitscheck van hun school blijft enorm belangrijk. Een school heeft een heleboel vrijheid om zelf de eigen school vorm te geven. Dat kan enorm krachtig zijn. Maar onderwijs is zo belangrijk dat leerlingen vragen om de kwaliteit op school consequent en professioneel te checken.

‘Je weet dat ze bestaan, maar je ziet ze nooit’

Als een school aan de beurt is om doorgelicht te worden, dan zorgt dat voor een enorme stress bij leerkrachten en directies. En die stress en angst zorgt voor vreemde taferelen op een school. Agenda’s moeten snel worden bijgewerkt, muren krijgen plots een likje verf en nieuwe planten sieren de gangen.

‘Kent de inspectie wel het hele plaatje?’

Scholieren twijfelen of inspecteurs wel door de schone schijn en opsmukpraktijken van scholen kunnen kijken. Hebben ze wel een realistisch beeld van scholen?

6 kenmerken van een sterke inspectie

1. Sterke rol van leerlingen. Een inspectie die een realistisch beeld wil van een school, moet met leerlingen praten. Dat kan op een heleboel manieren, maar voor leerlingen is een goede mix essentieel: formeel vs. spontaan, kort vs. lang en schriftelijk vs. gesproken.

2. Vaker op scholen. Meer op bezoek gaan zorgt ervoor dat een inspectie minder een momentopname is. Bovendien kan de inspectie zo scholen strakker opvolgen, monitoren en sneller pijnpunten blootleggen.

3. Meer in de klas. Niet enkel gaan kijken in het bureau van de directeur of in vergaderlokalen van de school, maar de kwaliteit van de lessen checken.

4. Onaangekondigd. Wil je pas echt een realistisch beeld? Ga als onderwijsinspectie onaangekondigd de kwaliteit onderzoeken. Dat hoeft heus niet bedreigend of aanvallend te zijn.

5. Op aanvraag. Leerkrachten en directies, maar ook leerlingen moeten de inspectie kunnen inschakelen om de kwaliteit op de school te checken en te helpen verbeteren.

6. Transparant. Leerlingen hebben recht op informatie en vragen leesbare inspectieverslagen. De school zou ook actief en open moeten communiceren over haar kwaliteit.

Lees het hele advies over de rol van leerlingen bij kwaliteitszorg op school

In dit advies presenteren we geen nieuw model rond kwaliteitszorg, maar inspireren en engageren we scholen, beleidsmakers en de onderwijsinspectie om in hun kwaliteitszorg en manier van werken leerlingen een vaste plek te geven.